1
دانشیار دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی.
2
استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی.
چکیده
چگونگی تعامل بازار سرمایه با ارکان نظام اقتصادی، همواره یکی از مسائل مهم تلقی میشود. تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر عملکرد بازار سهام همواره مسئلهای مهم قلمداد شده است؛ بهطورکلی متغیرهای اقتصادی به دو بخش خرد و کلان تقسیم میشوند. متغیرهای خرد در سطح شرکت و صنعت مطرح میشوند که شامل متغیرهایی نظیر ترکیب و ساختار داراییها و بدهیهای شرکت، نسبتهای مالی و حاشیه سود بنگاهها و غیره هستند. متغیرهای کلان اقتصادی که شامل متغیرهایی نظیر نرخ بهره، نرخ ارز، قیمت جهانی نفت، شاخص تولیدات صنعتی و غیره میباشند، منحصر به بنگاه یا صنعتی خاص نباشد و با عملکرد کل بازار ارتباط دارد. با توجه به تأثیرگذاری قابلملاحظه متغیرهای کلان در بازار سهام، تحلیلگران مالی همواره در تلاش هستند تا مهمترین متغیرهای تأثیرگذار بر عملکرد بازار را شناسایی کنند تا بتوانند پیشبینیهای بهتری ارائه دهند. این تحقیق سعی دارد بهبررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی شامل نرخ ارز، نرخ بهره، نرخ تورم، عرضه پول، شاخص تولیدات صنعتی و قیمت جهانی نفت بر شاخص کل بازار سهام، ارزش جاری بازار سهام و حجم معاملات بازار سهام بپردازد. بدین منظور اطلاعات ماهانه متغیرهای یادشده از مهرماه 1377 تا شهریورماه 1393 گردآوری و برای تحلیل از آزمون علّیت گرنجر، آزمون هم انباشتگی یوهانسون، تحلیل همبستگی و رگرسیون و آزمون عکسالعملهای آنی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که بر اساس تحلیل رگرسیون، نرخ ارز رسمی و غیررسمی، نرخ بهره و قیمت جهانی نفت رابطه مثبت با شاخص بازار سهام و نرخ ارز رسمی، شاخص تولیدات صنعتی و نرخ تورم رابطه مثبت و عرضه پول رابطه منفی با ارزش جاری بازار سهام دارد. همچنین نرخ ارز رسمی، نرخ تورم و شاخص تولیدات صنعتی رابطه مثبت با حجم معاملات بازار سهام دارد. بر اساس آزمون علّیت گرنجر، رابطه علّی یکطرفه از سمت متغیرهای کلان اقتصادی به سمت ارزش جاری بازار سهام و حجم معاملات بازار سهام وجود دارد؛ ولی هیچگونه رابطه علّی با شاخص بازار سهام ندارند.
Aflatoni, Abbas; Statistical Analysis in Financial Management and Accounting Researches by Eviews. Terme Publishers.
Ahmed, Md. Nehal, & Imam, M.O. (2007). Macroeconomic factors and Bangladesh stock market: Impact analysis through co integration approach. International Review of Business Research Papers, 3(5), 21â35.
Aleemran, Royay; Aleemran, Seyyed Ali (1392). Influence the stock market in erratic growth of money supply. Journal of Securities Exchange. 6(22), 5-24.
Azimi Majid et al. (1389). Analysis of factors affecting the price index of Tehran Stock Exchange using cointegration. Quarterly Financial Accounting. 2(5), 76-93.
Brooks, Chris; Translated by Badri, Ahmad; Abdolbaghi, Abdolmajid. (1389). Introductory Econometrics for Finance. Nas Publishers.
Central Bank of the Islamic Republic of Iran, www.cbi.ir
Eghbalnia, Mohammad et al. (1394). Tehran Stock Market Co-movement Modeling Using Three-phase Clustering Method. Financial Management Perspective 5(11), 113-158.
Hashemidehnavi, Mohammad (1392). The effect of oil prices and the price of gold on the Stock Exchange price index Iran securities using vector error correction model (VECM). 1(3), 117-138
Heidari, Hasan; Bashiri, Sahar (1391). Examines the relationship between exchange rate uncertainty and stock price index in Tehran Stock Exchange: Evidence var-Garch model. Journal of Economic Modeling Research. 9, 71-92.
Liu, Ming hva et al. (2008). Analysis of the long term relationship between macroeconomic variables and the Chinese stock market using heteroscedatic cointegration. Managerial Finance, 34, ISS, 744-755. Maysami, R.C., Howe.
L.C., & Hamzah, M.A. (2004). Relationship between macroeconomic variables and stock market indices: Cointegration evidence from stock exchange of Singaporeâs All-S sector indices. Journal Pengurusan, 24(1), 47â77.
Mohammad, S.D., Hussain, Adnan, Jalil, M. Anwar, & Ali, Adnan. (2009). Impact of macroeconomics variables on stock prices: Empirical evidence in case of KSE (Karachi Stock Exchange). European Journal of Scientific Research, 38(1), 96â103.
Moradi, Alireza (1392). Application of Eviews 8 in econometrics. Jahad Daneshgahi Publishers.
Mousaaei, Meysam (1389). The relationship between the stock market and macroeconomic variables in Iran. 18(54), 73-94.
Rostami Noroozabad et al. (1394). Survey Effective Factors on Investor's Behavior at Willing to Reinvestment (Case Study: Tehran Stock Exchange Investors). Financial Management Perspective, 5(10), 69-94.
Sadeghisharif, Jalal; Khalili, Elham (1394). The Precision of Vector Error Correction Model (VECM) in Forecasting a Company`s Stock Returns in Tehran Stock Exchange. Financial Management Perspective, 5(10), 29-45.
Saeedi, Parviz; Amiri, Abdollah (1389). Examine the relationship between the macroeconomic variables with stock market index Tehran Stock Exchange. Journal of Economic Modeling Research. 2(2), 111-130.
Sarzaeim, Ali (1393), Economy for all. Terme Publishers.
Sezgin Acikalin (Turkey), Rafet Aktas (Turkey), Seyfettin Unal (Turkey), (2008). Relationships between stock markets and macroeconomic variables: an empirical analysis of the Istanbul Stock Exchange, Investment Management and Financial Innovations, Issue 1, 8-16.
Singh, D. (2010). Causal relationship between macroeconomic variables and stock market-A case study of India. Pakistan Journal of Social Sciences, 30(2), 263â274.
Taheri, Hamed; Saffari, Milad (1390). Examines the relationship between exchange rate and price index of Tehran Stock Exchange: Approach ARDL. 19(60), 63-80.
Tripathi, Vanita, Seth, Ritika. (2014). Stock Market Performance and Macroeconomic Factors: The study of Indian Equity Market. Global Business Review, 15(2): 291-316.
Wong, Wing-keung et al. (2006). Money, interest rate and stock prices: New evidence from Singapore and united states. Department of Economics Working Paper, No.0601.
Zahedi Tehrani, Parivash; Sadeghisharif, Seyed Jalal (1391). Explaining and Analysis the Causal Relationship between Macroeconomic Variables and the Price Index of Tehran Stock Exchange. Financial Management Perspective 5(5), 65-89.