شناسایی و ارزیابی زمینه‌های مؤثر متاورس در انعطاف‌پذیری مالی: چشم‌اندازهای آتی بازار سرمایه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران.

2 استادیار رشته حسابداری، گروه علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبد، ایران.

3 استادیار، گروه کامپیوتر، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران.

4 دانشیار، گروه حسابداری، واحد بندرگز، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرگز، ایران.

چکیده

هدف: طی یک دهه اخیر، توجه روزافزونی به تعاملات تجاری در یک دنیای موازی بر بستر فضای مجازی در حال توسعه است به ویژه اینکه شدت تمایل به پذیرش این تغییرات در دوران فراگیری کرونا هر روز در حال افزایش می‌باشد (گوپتا و همکاران ، 2024). لذا این تغییرات باعث گردید تا بسیاری از حرفه‌ها همچون مدیریت مالی شرکت‌ها شاهد تحول سریع باشند و سازمان‌هایی مثل فیس‌بوک؛ کوکاکولا و دیزنی از زمینه‌های متاورس در تصمیم‌گیری‌های مالی خود استفاده نموده‌اند (کومار و همکاران ، 2023). به طور مثال، در جولای 2021، فیس‌بوک اعلام کرد که در پنج سال آینده، حداقل 10 میلیارد دلار برای شروع فعالیت در متاورس سرمایه‌گذاری خواهد کرد و نام خود را به متا تغییر داد تا از این طریق بتواند ضمن کاهش هزینه‌های مالی خود، به عنوان یک شرکت پیشرو در عرصه‌ی رقابتی با شرکت‌های دیگر، شناخته شود (کراس و همکاران ، 2022).
روش: ماهیت هر پژوهش در علوم انسانی، بر مبنای نتیجه؛ هدف و نوع داده از یکدیگر قابل تفکیک می‌باشد. براین اساس، مطالعه‌ای حاضر به لحاظ نتیجه جزء پژوهش‌های توسعه‌ای تلقی می‌شود، زیرا پدیده‌ای مورد بررسی در این مطالعه از انسجام تئوریک کافی برای تبدیل‌شدن به ابزار سنجش طبق مرور پژوهش‌های گذشته، برخوردار نیست و این مطالعه از طریق بخش کیفی به دنبال شناسایی زمینه‌های مؤثر در شکل‌گیری متاورس از نظر انعطاف‌پذیری مالی می‌باشد. از منظر هدف نیز این مطالعه در دسته اکتشافی جایگذاری می‌شود، به این دلیل که بسط کارکردهای متاورس در بستر کارکردهای مدیریت مالی جزء پدیده‌ها نوظهوری قلمداد می‌شود که از طریق تحلیل نظریه داده بنیاد، تلاش می‌شود تا ابعاد این مفهوم در قالب یک مدل چندبعدی ارائه شود و مبنای انجام تحلیل در بستر مطالعه قرار گیرد. در نهایت نیز از منظر نوع داده، می‌بایست این مطالعه را ترکیبی تلقی نمود. زیرا در بخش کیفی ابتدا براساس ابزار مصاحبه داده‌ها طی سه مرحله کدگذاری باز؛ محوری و انتخابی، زمینه‌های مؤثر بر شکل گیری متاورس در سطح شرکت‌های بازار سرمایه مشخص می‌شوند و سپس در بخش کمی از طریق مجموعه‌ای از تحلیل‌های ماتریسی سطر «i» و ستون «j» و نرم افزار سناریوویزارد، ابتدا موقعیت‌های محتمل در خصوص این پدیده در بستر مطالعه مشخص می‌شوند و تا ضمن شناسایی سناریوهای محتمل، چشم‌اندازهای محتمل براساس سناریوهای مدون شده، از طریق ماتریس توابع ریاضی در بستر مطالعه بسط داده شوند.
یافته‌ها: در این مطالعه باتوجه به فقدان یک چارچوب نظری منسجم در خصوص زمینه‌های پیاده‌سازی متاورس جهت اثربخشی بالاتر انعطاف‌پذیری‌های مالی شرکت‌های بازار سرمایه در فاز اول از تحلیل نظریه داده بنیاد بهره برده شد. لذا طی 12 مصاحبه انجام شده، در مراحل کدگذاری سه گانه، مجموعاً ۳ مقوله‌ی اصلی و 6 مولفه‌ی محوری و 35 مضمون مفهومی شناسایی شدند که پس از انجام تحلیل دلفی مشخص گردید، محورهای زمینه‌ای شناسایی شده، دارای پایایی می‌باشند. سپس باهدف تدوین سناریوهای آتی در حوزه پیاده‌سازی متاورس‌های مالی، ابتدا از طریق ماتریس پیوندی تلاش گردید تا با تعیین ورودی و خروجی‌های مدل ماتریسی، اثرگذارترین مولفه‌های محوری از طریق ماتریس میک‌مک مشخص شوند. لذا نتیجه این بخش از تأیید دو محورِ دو بعدِ ظرفیت‌های استراتژیک متاورس و پیاده‌سازی سیستمی متاورس به عنوان مبانی تعیین کننده‌ی سناریوهای احتمالی ارزیابیِ انعطاف‌پذیری مالی شرکت‌ها براساس زمینه‌های مؤثر در پیاده‌سازی متاورس حکایت دارد تا از طریق ماتریس متقابل مشخص شود، کدامیک از سناریوها می‌تواند توصیف کننده‌ی پدیده‌ی مورد بررسی باشند.
نتیجه‌گیری: هدف این مطالعه شناسایی و ارزیابی زمینه‌های مؤثر متاورس در انعطاف‌پذیری مالی براساس چشم‌اندازهای آتی بازار سرمایه بود. براساس نتیجه کسب شده، مطلوب‌ترین سناریو، در ماتریس توابع ریاضی، ماتریس ربع اول با عبارت توضیحی «متا ژوراسیک» می‌باشد که نشان دهنده‌ی سطح متوازن اثربخشی ظرفیت‌های استراتژیک متاورس با پیاده‌سازی سیستمی متاورس می‌باشد. در تحلیل انتخاب «سناریوی متا ژوراسیک» همانطور که زمینه‌های قرار گرفته در آن نشان می‌دهد، شرکت‌های بازار سرمایه برای دستیابی به سطح قابل اتکاء و پایداری از انعطاف‌پذیری مالی، نیازمندِ نوعی بینش ساختاری در زمان انتخاب متاورس‌های مرتبط با ماهیت عملیاتی شرکت خود می‌باشند. چراکه این فناوری نوظهور در سطح صنایع کشورهای درحال توسعه‌ای همچون ایران در ابتدای راه قرار دارد و الزاماً نمی‌تواند سریعاً به دلیل فقدان زیرساخت‌های فناورانه و استراتژیک، شتاب زده به سمت آن حرکت نمود. لذا چشم‌اندازی که باید برای حرکت به سمت متاورس‌های مالی برای شرکت‌های بازار سرمایه حتی در آینده متصور بود، نوعی همسان سازی سسیستمی و استراتژیک با ظرفیت‌های قابل استفاده‌ی متاورس در بستر شرکت‌های بازار سرمایه از نظر انعطاف‌پذیری مالی می‌باشد تا بتوان براساس آن ظرفیت‌های رقابتی قابل توسعه‌ای را به‌وجود آورد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying and Evaluating the Effective Fields of Metaverse in Financial Flexibility: Future Perspectives of the Capital Market

نویسندگان [English]

  • Samanta Gholjash 1
  • Abolfazl Momeni Yanesari 2
  • Leila Ajam 3
  • Mehdi Safari Grayli 4
1 Ph.D. Candidate, Department of Accounting, Aliabad katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad katoul, Iran.
2 Assistant professor of Accounting, Department of Administrative and Economics, Gonbad Kavous University, Gonbad, Iran
3 Assistant Professor, Department of Computer, Aliabad katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad katoul, Iran.
4 Associate Professor, Department of Accounting, Bandar Gaz Branch, Islamic Azad University, Bandar Gaz, Iran.
چکیده [English]

Purpose: Over the past decade, there has been increasing attention to business interactions in parallel worlds based on virtual spaces, particularly with the rising acceptance of such transformations during the COVID-19 pandemic (Gupta et al., 2024). These changes have significantly impacted various fields, including corporate financial management, as organizations like Facebook, Coca-Cola, and Disney have integrated Metaverse applications into their financial decision-making processes (Kumar et al., 2023). For example, in July 2021, Facebook announced an investment of at least $10 billion over the next five years to develop operations in the Metaverse. The company even rebranded itself as Meta to reduce financial costs and establish itself as a leading competitor in the emerging field (Kraus et al., 2022).
Method: The nature of any research in the humanities can be categorized based on its results, objectives, and data type. Accordingly, this study is developmental in nature as it examines a phenomenon that lacks sufficient theoretical coherence to serve as a measurement tool, as identified through a review of previous research. The qualitative section of this study aims to identify the effective dimensions of the Metaverse in financial flexibility. From an objective standpoint, this study is exploratory, as the expansion of Metaverse functions in financial management is an emerging phenomenon. Using grounded theory, the study seeks to present the dimensions of this concept in a multidimensional model. From a data-type perspective, this research adopts a mixed-methods approach. In the qualitative phase, data collected through interviews underwent three stages of coding—open, axial, and selective—to identify the factors influencing the Metaverse at the level of capital market companies. In the quantitative phase, scenario-based analysis was conducted using the "row i-column j" matrix and Scenario Wizard software. This phase defined potential scenarios related to the study context and expanded possible outcomes through mathematical function matrices.
Findings: Given the absence of a coherent theoretical framework for implementing the Metaverse to enhance the financial flexibility of capital market companies, grounded theory analysis was employed in the first phase. Through 12 interviews and three stages of coding, three main categories, six core components, and 35 conceptual themes were identified. A Delphi analysis confirmed the reliability of these components. To develop future scenarios for implementing financial Metaverses, a linkage matrix was used to identify the most influential key components by determining the inputs and outputs of the matrix model through the MicMac matrix. The results revealed two primary dimensions: the strategic capacities of the Metaverse and its systematic implementation. These dimensions serve as the foundation for evaluating scenarios of financial flexibility based on the Metaverse. The reciprocal matrix identified the scenarios that best describe the phenomenon under investigation.
Conclusion: The study aimed to identify and evaluate the effective dimensions of the Metaverse in financial flexibility, focusing on future perspectives of the capital market. The results indicate that the most favorable scenario, termed "Meta-Jurassic," represents a balanced integration of the Metaverse’s strategic capacities and systematic implementation. According to this scenario, capital market companies require structural insights when adopting Metaverse technologies aligned with their operational nature to achieve reliable and sustainable financial flexibility. Given the nascent state of this technology in developing economies like Iran, rapid adoption without sufficient technological and strategic infrastructure is not advisable. Instead, companies should align their strategic and systemic capacities with the Metaverse’s functionalities to create competitive advantages and enhance financial flexibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metaverse
  • Financial Flexibility
  • Emerging Technologies
Agarwal, A. and Alathur, S. (2023). Metaverse revolution and the digital transformation: intersectional analysis of Industry 5.0, Transforming Government: People, Process and Policy, 17(4),  688-707. https://doi.org/10.1108/TG-03-2023-0036
Ball, M. (2020). The metaverse: what it is, where to find it, and who will build it, MatthewBall.vc, available at: www.matthewball.vc/all/themetaverse
Boluo, G., Barzideh, F., & Alahyari Abhari, H. (2020). A Model for Assessment of the Risk of Fraud in an Audit of Financial Statements. Journal of Accounting Knowledge, 11(4),  25-45. (In Persian)
Cawthorne, J.E. (2015). The Future of University Research Libraries: Using Scenarios to Envision New Organizations, Advances in Library Administration and Organization, 133(2), 43-88. https://doi.org/10.1108/S0732-067120150000033002
Chukwuani, V. N. (2022). Virtual Reality and Augmented Reality: Its Impact in the Field of Accounting. Journal of Management, 4(2),  35-42.
Dhingra, S. and , A. (2024). Metaverse adoption: a systematic literature review and roadmap for future research, Global Knowledge, Memory and Communication, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/GKMC-08-2023-0287
Falchuck, B., Loeb, S. and Neff, R. (2018). The social metaverse: battle for privacy, IEEE Technology and Society Magazine, 37(2),  52-61. https://doi.org/10.1109/MTS.2018.2826060.
Filsarai, M. and Esmaili, F. (2023). Investigating the role of Metaverse on the future of accounting and auditing, Professional Audit Research, 4(13),  58-85. (In Persian)
Ghosh, I., Alfaro-Cortés, E., Gámez, M., García, N. (2023). Do travel uncertainty and invasion rhetoric spur Metaverse financial asset? Gauging the role of media influence, Finance Research Letters, 51(2),  1-15. https://doi.org/10.1016/j.frl.2022.103434
Gleim, M., McCullough, H., Ferrell, O.C. and Gabler, C. (2024). Metaverse: shifting the reality of services, Journal of Services Marketing, 38(1),  13-27. https://doi.org/10.1108/JSM-01-2023-0021
Gupta, A.S., Mukherjee, J. and Garg, R. (2024). Retailing during the COVID-19 lifecycle: a bibliometric study, International Journal of Retail & Distribution Management, 51(11),  1413-1476. https://doi.org/10.1108/IJRDM-09-2022-0363
Hassanzadeh, M. (2022). Metaverse and the Fate of Information Systems. Sciences and Techniques of Information Management, 8(1),  7-14. (In Persian)
Henwood, K., & Pidgeon, N. (1992). Qualitative Research and Psychological Theorizing. British Journal of Psychology, 83(2),  97-111. http://dx.doi.org/10.1111/j.2044-8295.1992.tb02426.x
Hutson, J., Banerjee, G., Kshetri, N., Odenwald, K. and Ratican, J. (2024). Architecting the Metaverse: Blockchain and the Financial and Legal Regulatory Challenges of Virtual Real Estate. Journal of Intelligent Learning Systems and Applications, 15, 1-23. https://doi.org/10.4236/jilsa.2023.151001
Huynh-The, Th., Pham, Q, V., Pham, X, Q., Nguyen, Th, Th., Han, Zh., Kim, D, S. (2022). Artificial Intelligence for the Metaverse: A Survey, Computers and Society, 2(2),  17-41. https://doi.org/10.48550/arXiv.2202.10336
Kraus, S., Kanbach, D.K., Krysta, P.M., Steinhoff, M.M. and Tomini, N. (2022). Facebook and the creation of the metaverse: radical business model innovation or incremental transformation?, International Journal of Entrepreneurial Behavior and Research, 28(9),  52-77. 1355-2554. https://doi.org/10.1108/IJEBR-12-2021-0984
Kshetri, N. (2022). Scams, frauds, and crimes in the non-fungible token market, Computer, 55(4),  60-64. https://doi.org/10.1109/MC.2022.3144763
Kumar, S., Sureka, R., Lucey, B, M., Dowling, M, M., Vigne, S, A., and Lim, W, M. (2023). Meta Money: Exploring the Intersection of Virtual Worlds and Financial Systems, Research in International Business and Finance, 68(1): 76-91. https://doi.org/10.1016/j.ribaf.2023.102195
 Lee, L. H., Braud, T., Zhou, P., Wang, L., Xu, D., Lin, Z. & Hui, P. (2021). All one needs to know about metaverse: A complete survey on technological singularity, virtual ecosystem, and research agenda. Journal of Latex Case Files, 14(8),  1-66.
Liu, Y. and Tinmaz, H. (2024). Exploring the Metaverse as the next frontier for a living library experience, Library Hi Tech News, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/LHTN-12-2023-0221
Mackenzie, S. (2022). Criminology towards the metaverse: cryptocurrency scams, grey economy and the technosocial, The British Journal of Criminology. 1-16, https://doi.org/10.1093/bjc/azab118
Mehta, N.K., Bhattacharyya, S.S. and Pandey, N. (2022). Empirical investigation regarding ethical decision making: a stakeholder cross-impact analysis (SCIA), International Journal of Ethics and Systems, 38(3),  444-464. https://doi.org/10.1108/IJOES-07-2021-0149
Mystakidis, S. (2022). Metaverse, Encyclopedia, 2(1),  486-497, https://doi.org/10.3390/encyclopedia2010031
Nakavachara, V., Saengchote, K. (2023). Does unit of account affect willingness to pay? Evidence from metaverse LAND transactions, Finance Research Letters, 49(1),  1-32. https://doi.org/10.1016/j.frl.2022.103089
Pandey, D. and Gilmour, P. (2023). Accounting meets metaverse: navigating the intersection between the real and virtual worlds, Journal of Financial Reporting and Accounting, https://doi.org/10.1108/JFRA-03-2023-0157
Rajaei, B., Salimi, J., Abbasi, N. and Babakhani, Kh. (2021). Applications of Virtual Reality and Augmented Reality in Education, Journal of Intelligent Multimedia Communication and Processing Systems, 2(3),  69-77. (In Persian)
Ramadan, M. A. M. (2018). Interior design and technology of visible virtual reality, Journal of Applied Art and Science, 5(3),  1-14.
Schöbel, S.M., Leimeister, J.M. (2023). Metaverse platform ecosystems. Electronic Markets, 33(2),  12-31. https://doi.org/10.1007/s12525-023-00623-w
Shafikhani, M. A., & Motallebi Korbekandi, H. (2023). Metaverse as the Lifeworld; A Phenomenological View on the Metaverse. Philosophy of Science, 12(2),  135-159. (In Persian)
Smaili, N., Rancourt-Raymond, A, D. (2023). Metaverse: welcome to the new fraud marketplace, Journal of Financial Crime, https://doi.org/10.1108/JFC-06-2022-0124
Vidal-Tomás, D. (2023). The illusion of the metaverse and meta-economy, International Review of Financial Analysis, 86(2),  221-245. https://doi.org/10.1016/j.irfa.2023.102560
Zainurin, M.Z.L., Haji Masri, M., Besar, M.H.A. and Anshari, M. (2023). Towards an understanding of metaverse banking: a conceptual paper, Journal of Financial Reporting and Accounting, 21(1),  178-190. https://doi.org/10.1108/JFRA-12-2021-0487
Zalan, T., Barbesino, P. (2023). Making the metaverse real, Digital Business, 3(2),  15-32. https://doi.org/10.1016/j.digbus.2023.100059