نقش زمان ورود به بازار در تقویت یا تضعیف اثر تمایلاتی سرمایه‌گذاران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مالی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استاد، گروه مالی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مالی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف این مطالعه بررسی وجود و شدت اثر تمایلاتی (Disposition Effect) در میان سرمایه‌گذاران حقیقی است. اثر تمایلاتی به تمایل سرمایه‌گذاران برای فروش سهام با بازدهی مثبت و نگهداری سهام با بازدهی منفی اطلاق می‌شود. این پدیده می‌تواند منجر به قیمت‌گذاری نادرست دارایی‌ها و کاهش کارایی بازار گردد، چرا که تصمیمات سرمایه‌گذاران تحت تأثیر خطاهای شناختی و احساسی قرار می‌گیرد. در این پژوهش، تمرکز بر بررسی این است که آیا زمان ورود سرمایه‌گذاران به بازار بر شدت اثر تمایلاتی آن‌ها تأثیرگذار است یا خیر. از آنجا که ورود به بازار تحت تأثیر شرایط اقتصادی و روانی قرار دارد، درک این تأثیرات می‌تواند به بهبود تصمیم‌گیری‌های مالی و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری کمک کند.
روش: جامعه آماری کلیه سهامداران حقیقی بازار سرمایه ایران می‌باشند که در بازه زمانی ابتدای تیرماه تا ابتدای دی‌ماه سال ۱۴۰۱ استخراج می‌شود. برای دستیابی به هدف تحقیق، داده‌های معاملاتی مربوط به سرمایه‌گذاران حقیقی شامل تاریخ، جهت، قیمت و حجم هر معامله به همراه اطلاعات شخصی مانند سن، جنسیت، سابقه معاملاتی و موجودی حساب جمع‌آوری شد که به منظور بررسی اثر تمایلاتی مورد استفاده قرار گرفتند. برای نمونه‌گیری نیز داده‌های زمان ورود سرمایه‌گذاران به بازار بر اساس بازده ماهانه بازار، نوسانات و شاخص عدم ثبات اقتصادی به نمونه‌های فرعی تقسیم‌بندی می‌شوند. به‌منظور تحلیل داده‌ها، روش‌های آماری مختلفی از جمله تجزیه و تحلیل بقا و مدل کاپلان مایر به کار گرفته شد. روش تجزیه و تحلیل بقا برای ارزیابی مدت زمانی که سرمایه‌گذاران تحت تأثیر اثر تمایلاتی قرار دارند، به‌ویژه در شرایط مختلف بازار، به کار رفت. مدل کاپلان مایر به تحلیل توزیع طول عمر اثر تمایلاتی در میان سرمایه‌گذاران کمک کرد و بررسی شد که چگونه زمان ورود به بازار و شرایط بازار بر شدت این اثر تأثیر می‌گذارد.
یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران، به‌ویژه در آغاز ورود به بازار و در مواجهه با شرایط نامطلوب، تمایل بیشتری به نگهداری سهام با بازدهی منفی و فروش سهام با بازدهی مثبت از خود نشان می‌دهند. شرایط نامطلوب بازار شامل دوره‌هایی با بازده بازار کمتر، نوسانات بالاتر و عدم‌قطعیت اقتصادی بیشتر است. این تمایل بیشتر در سرمایه‌گذاران تازه‌وارد مشاهده شد که نشان‌دهنده تأثیرات روانی و شناختی خاصی است که در اوایل فعالیت‌های سرمایه‌گذاری می‌تواند به تشدید اثر تمایلاتی منجر شود. علاوه بر این، تجزیه و تحلیل‌ها نشان داد که سرمایه‌گذاران با سابقه معاملاتی بیشتر نسبت به سرمایه‌گذاران تازه‌وارد، کمتر تحت تأثیر اثر تمایلاتی قرار دارند، که بیانگر تأثیر تجربه بر کاهش این خطای رفتاری است.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش بر اهمیت درک اثر تمایلاتی و تأثیر زمان ورود به بازار تأکید می‌کند. سرمایه‌گذاران در ابتدای ورود به بازار و در شرایط نامطلوب، بیشتر در معرض بروز اثر تمایلاتی هستند. این یافته‌ها به مدیران مالی و مشاوران سرمایه‌گذاری کمک می‌کند تا با طراحی استراتژی‌های مناسب، مانند آموزش سرمایه‌گذاران و تنظیم راهکارهای بهینه برای مدیریت سهام، به بهبود تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری و افزایش کارایی بازار کمک کنند. همچنین، این مطالعه می‌تواند به سیاست‌گذاران بازار کمک کند تا با شناسایی و مدیریت بهتر خطاهای رفتاری، محیط سرمایه‌گذاری را بهبود بخشند و به کاهش تأثیرات منفی آن‌ها بر بازار کمک کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of market entry time in strengthening or weakening the investors' Disposition Effect

نویسندگان [English]

  • Reza Eyvazloo 1
  • Reza Raei 2
  • Farzad Rezaei 3
1 Assistant Professor, Department of Finance, College of Management, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Professor, Department of Finance, College of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 MSc. in Finance, College of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Purpose: This study investigates the existence and intensity of the Disposition Effect among individual investors. The Disposition Effect refers to investors’ tendency to sell assets with positive returns while holding onto those with negative returns. This behavioral bias can lead to asset mispricing and reduced market efficiency as decisions are influenced by cognitive errors, psychological factors, and emotional responses. The research focuses on whether the timing of market entry impacts the strength of the Disposition Effect, particularly as market entry is influenced by broader economic and psychological conditions. Understanding these effects can enhance financial decision-making and investment strategies, thereby contributing to improved market performance and stability across diverse conditions.
Method: The statistical population includes all individual shareholders in the Iranian capital market whose trading data were recorded from early July to early December 2022. To achieve the research objectives, trading data were collected, including transaction dates, directions, prices, and volumes, alongside personal information such as age, gender, trading history, and account balances. These data were analyzed to assess the presence and intensity of the Disposition Effect. Investor market entry data were categorized into sub-samples based on monthly market returns, volatility, and economic instability indicators. Statistical methods, including survival analysis and the Kaplan-Meier model, were employed. Survival analysis assessed how long investors remain influenced by the Disposition Effect under varying market conditions, while the Kaplan-Meier model analyzed the distribution of the Disposition Effect’s duration and examined how both market entry timing and prevailing market conditions influence its intensity.
Findings: The findings indicate that the Disposition Effect is particularly pronounced among new investors, especially during unfavorable market conditions. These conditions include periods with lower overall market returns, higher market volatility, and heightened economic uncertainty. New investors exhibited a stronger tendency to hold onto poorly performing stocks and sell stocks with positive returns, reflecting the psychological and cognitive challenges they face during the initial stages of their market involvement. In contrast, investors with greater trading experience demonstrated a reduced tendency toward the Disposition Effect, highlighting the mitigating influence of experience over time. These results underscore the significant role of market conditions and entry timing in shaping investment behavior and behavioral biases across varying investor profiles.
Conclusion: The results emphasize the importance of understanding the Disposition Effect and its relationship with market entry timing. New investors, particularly those entering the market during adverse conditions, are more prone to exhibiting the Disposition Effect, often making suboptimal decisions. These insights can guide financial managers and investment advisors in developing tailored strategies, such as investor education and advisory services, to address behavioral biases and enhance decision-making processes. Additionally, the findings can assist policymakers in designing targeted interventions to mitigate the negative effects of behavioral biases, thereby fostering a more efficient and resilient market environment. Improved awareness and better management of the Disposition Effect can contribute to better investment practices, reduce risks, and enhance overall market stability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Behavioral Finance
  • Disposition Effect
  • Market Entry Timing
  • Market Efficiency
  • Behavioral Bias
Adel, A., & Moomeni, M. (2005). Statistics and its applications in management (Vol. 2, 8th ed.). Tehran: Samt Publications. (in Persian)
Asadi, M. M. (2019). Analyzing the impact of investors' feelings on the risk of falling stock prices in the Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Management Perspective, 9(25), 9-30. (in Persian)
Ansari Samani, H., Farhadian, A., & Faramarzi, Z. (2019). The effect of mispricing on stock returns: An application of the five-factor model. Journal of Financial Management Perspective, 9(28), 117-142. https://doi.org/10.52547/jfmp.9.28.117 (in Persian)
Bernile, G., Bhagwat, V., & Rau, P. R. (2017). What doesn’t kill you will only make you more risk-loving: Early-life disasters and CEO behavior. Journal of Finance, 72(1), 167–206.
Betzer, A., Limbach, P., Rau, P. R., & Schürmann, H. (2021). Till death (or divorce) do us part: Early-life family disruption and investment behavior. Journal of Banking and Finance, 124, Article 106057.
Breitmayer, B., Hasso, T., & Pelster, M. (2019). Culture and the disposition effect. Economics Letters, 184, Article 108653.
Ceci, S. (2010). The relationship between investor sentiment and mutual fund trading and performance. Journal of Financial Economics, 96(2), 174-187.
De Winne, R. (2021). Measuring the disposition effect. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 29, Article 100468.
Fang, X., Rajkumar, T. M., Sena, M., & Holsapple, C. (2020). National culture, online medium type, and first impression bias. Journal of Organizational Computing and Electronic Commerce, 30(1), 51–66.
Guenther, F., & Lordan, G. (2023). Information and context matter: Debiasing the disposition effect with lasting impact. Frontiers in Psychology.
He, F., Qin, S., Liu, Y., & Wu, J. (2022). CSR and idiosyncratic risk: Evidence from ESG information disclosure. Finance Research Letters, Article 102936.
He, X., Kothari, S. P., Xiao, T., & Zuo, L. (2018). Long-term impact of economic conditions on auditors’ judgment. The Accounting Review, 93(6), 203–229.
Hirshleifer, D., Lourie, B., Ruchti, T. G., & Truong, P. (2021). First impression bias: Evidence from analyst forecasts. Review of Finance, 25(2), 325–364.
Jamshidi, N., & Ghalibaf asl, H. (2019). Dynamics of the behavior of individual investors in the Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Management Perspective, 9(25), 101-120. (in Persian)
Ma, Y., Wang, Z., & He, F. (2022). Do economic policy uncertainties affect stock market volatility? Evidence from G7 countries. International Journal of Finance & Economics, 27, 2303–2325.
Raei, R., & Telangi, A. (2008). Advanced investment management (Vol. 1). Tehran: Samt Publications. (in Persian)
Raei, R., & Fallahipoor, S. (2004). Behavioral finance: A different approach in the field of finance. Journal of Financial Research, 18, 106-77. (in Persian)
Shams, S., Far, M. Y., & Emami, A. (2010). Examining the relationship between the disposition effect and cash flows and performance of Tehran Stock Exchange investment companies. Journal of Financial Research, 12(30). (in Persian)