2
کارشناس ارشد مدیریت مالی، دانشگاه غیرانتفاعی ارشاد دماوند
چکیده
علوم رفتاری در حوزه مالی و سرمایه‌گذاری مبحث جدیدی است که اخیراً در علوم سرمایه‌گذاری و مالی مطرح شده است. مالی رفتاری به‌عنوان کاربرد روانشناسی در علوم مالی تعریف می‌شود. پژوهش حاضر اقدام به تقسیم سرمایه‌گذاران به دو گروه حرفهای و غیرحرفهای با توجه به تخصص شغلی و حرفهای افراد در بازار سهام میکند. در ادامه، مبادرت به تقسیم سرمایه‌گذاران (حرفهای و غیرحرفهای) به سه سطح متفاوت بر اساس سوگیری‌های رفتاری و ویژگی‌های شخصیتی آنها می‌نماید. در این پژوهش، به چهار سوگیری پرداخته شده است: فرا اعتمادی، تحمل ریسک، خود دیده‌بانی و تأثیرات اجتماعی. با اتخاذ این رویکرد، تجزیه‌وتحلیل گروهی از داده‌ها که نماینده 320 سرمایه‌گذار در بورس اوراق بهادار تهران بود دو گروه اصلی حرفهای و غیرحرفهای و همچنین سه سطح از سرمایه‌گذاران شناسایی شدند. سرمایه‌گذاران سطح بالا(درجه بالایی در چهار سوگیری از فرا اعتمادی، تحمل ریسک، خود دیده‌بانی و تأثیرات اجتماعی)، سرمایه‌گذاران سطح پایین (درجه کمی در چهار سوگیری از فرا اعتمادی، تحمل ریسک، خود دیده‌بانی و تأثیرات اجتماعی سرمایه‌گذاران سطح متوسط که بین دو سطح بالا و پایین قرار می‌گیرد؛ سپس، به بررسی این موضوع پرداخته شد که آیا این سوگیری‌ها و ویژگی‌ها بر رفتار معاملاتی سرمایه‌گذاران (حجم معاملات، فراوانی معاملات و عملکرد معاملاتی ) حرفهای و غیرحرفهای تأثیر می‌گذارد یا خیر. عمده دستیابی این تحقیق نشان داد که بین حجم معاملات، دفعات معاملات و عملکرد معاملاتی افراد حرفهای و غیرحرفهای تفاوت معنا‌دار وجود دارد و همچنین عمده افراد حرفهای در سطح بالا (چهار سوگیری نامبرده در سطح بالا) و افراد غیرحرفهای در سطح پایین (چهار سوگیری نامبرده در سطح پایین) قرار گرفتند
. اسلامی بیدگلی، غلامرضا و طهرانی، اشرف (1386). بررسی رابطه اعتماد بیش‌ازحد سرمایه‌گذاران انفرادی و حجم معاملات آنها در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشنامه اقتصادی، شماره 4: 231-253.
تهرانی، رضا و خشنود، مهدی (1386). شناسایی و رتبه‌بندی گروه‌های تأثیرگذار بر تصمیم خریدوفروش سهام سرمایه‌گذاران فردی در بورس اوراق بهادار تهران، نشریه مدیریت، شماره10: 219-230.
جهانخانی، علی و نوفرستی، محمد و قراگوزلو، فرهنگ (1388). بررسی اطمینان بیش‌ازاندازه سرمایه‌گذاران و حجم معاملات در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، شماره 30:150
خوش‌طینت، محسن (1377). اثرات ارائه صورت‌های مالی بر قضاوت سرمایه‌گذاران د تصمیم سرمایه‌گذاری، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شماره 24 و 25: 165-135
سعیدی، رسول و قلی‌پور، آرین و قلی‌پور، فتانه (1389). بررسی اثرات شخصیت سرمایه‌گذاران و خطاهای ادراکی در سرمایه‌گذاری آنها در بورس اوراق بهادار تهران، تحقیقات مالی، 2، 29.
شهرآبادی، ابوالفضل و یوسفی، راحله (1388). بررسی و آزمون رفتار توده‌وار سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، دوره 1388، پیش‌شماره دوم، 1388: 57-64.
Ajzen, I., (1991). The theory of planned behaviour. Organizational Behaviour and Human Decision Processes 50, 179–211.
Alemanni, B., Franzosi, A., (2006). Portfolio and Psychology of High Frequency online traders, Working paper, University of Genoa Borsa Italiana Spa, Genoa.
Barber, B, Odean, T., )2001(. Boys will be boys: gender overconfidence, and common stock investment. Quarterly Journal of Economics 116: 261–292.
Barberis, N and Thaler, R (2003). A Survey of Behavior Finance Hand Book of the Econo
)